روماتیسم (Rheumatoid Arthritis) چیست؟

پزشکی - زمان مطالعه: ۳ دقیقه

روماتیسم (Rheumatoid Arthritis) چیست؟

روماتیسم، یا همون آرتریت روماتوئید، یه نوع بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم حمله می‌کنه. معمولاً این بیماری بیشتر مفاصل رو درگیر می‌کنه و باعث التهاب، درد و ورم در اون‌ها میشه. ولی داستان به همینجا ختم نمی‌شه! روماتیسم ممکنه بخش‌های دیگه بدن مثل قلب، پوست و ریه‌ها رو هم درگیر کنه. اگر درمان درست و به موقع انجام نشه، می‌تونه به تخریب دائمی مفاصل منجر بشه. این بیماری مزمنه و ممکنه برای سال‌ها یا حتی تمام عمر فرد فعال بمونه. اما نگران نباشید! با درمان‌های مناسب می‌شه علائم رو کنترل کرد و از آسیب بیشتر جلوگیری کرد. توی ادامه، می‌خوایم یه نگاهی دقیق‌تر به این بیماری و راه‌های مدیریت اون بندازیم.

آرتروز چه تفاوتی با آرتریت دارد؟

بعضی‌ها فکر می‌کنن آرتروز و آرتریت یکی هستن، اما این دو کاملاً متفاوتن. آرتروز، یا همون استئوآرتریت، یه بیماری دژنراتیویه که به خاطر فرسایش مفاصل و غضروف‌ها به وجود میاد و معمولاً توی افراد مسن‌تر دیده میشه. به تدریج درد و سفتی مفاصل رو به همراه داره. اما آرتریت روماتوئید، یا روماتیسم، یه بیماری خودایمنی هست که سیستم ایمنی به اشتباه به مفاصل حمله می‌کنه و باعث التهاب و آسیب میشه.  تفاوت دیگه این دو بیماری در نوع درگیری مفاصل است. توی آرتروز، معمولاً مفاصل به تدریج و فقط یک طرف بدن درگیر میشن، در حالی که روماتیسم می‌تونه هر دو طرف بدن رو همزمان درگیر کنه. همچنین، آرتروز بیشتر مفاصل رو درگیر می‌کنه، ولی روماتیسم ممکنه به دیگر اعضای بدن هم آسیب بزنه.

علائم و نشانه‌های روماتیسم چیست؟

علائم روماتیسم توی هر کسی ممکنه متفاوت باشه و شدت اون‌ها هم تغییر کنه. اما بعضی از علائم شایع عبارتند از: 1. درد و التهاب مفاصل: این یکی از اولین و رایج‌ترین علائم روماتیسمه. معمولاً درد از دست‌ها و پاها شروع میشه و به مفاصل بزرگ‌تر مثل زانوها و شونه‌ها هم سرایت می‌کنه. 2. سفتی مفاصل: سفتی معمولاً صبح‌ها بیشتره و بعد از مدتی فعالیت کم میشه. 3. خستگی: کسایی که روماتیسم دارن، معمولاً از خستگی شدید می‌نالند. این خستگی حتی با خواب کافی هم بهتر نمی‌شه و طول روز ادامه داره. 4. تب و کاهش وزن: بعضی وقت‌ها، این بیماری باعث افزایش دمای بدن و کاهش غیرطبیعی وزن می‌شه.

روماتیسم خاموش یا روماتیسم پنهان چیست؟

روماتیسم خاموش یا پنهان به حالتی از بیماری روماتیسم اشاره داره که علائمش به آرامی و به صورت نامحسوس ظاهر میشن و ممکنه فرد تا مدت‌ها نفهمه که به این بیماری مبتلا شده. توی این نوع روماتیسم، درد و التهاب مفاصل ممکنه خیلی خفیف یا حتی ناپدید بشه، اما آسیب به بافت‌های بدن به طور پنهانی ادامه داره. این وضعیت خطرناکه چون بدون علائم واضح، فرد ممکنه تا وقتی که آسیب‌های جدی‌تر به مفاصل وارد نشده، به پزشک مراجعه نکنه. به همین خاطر، شناخت علائم اولیه مثل خستگی مزمن، سفتی صبحگاهی و کاهش حرکت مفاصل خیلی مهمه تا بتونیم از پیشرفت خاموش بیماری جلوگیری کنیم.

انواع روماتیسم

روماتیسم تنها یه نوع نیست و بیش از 100 نوع مختلف از بیماری‌های روماتیسمی داریم. اما بعضی از رایج‌ترین‌ها شامل: - آرتریت روماتوئید: همون روماتیسم کلاسیک که مفاصل رو درگیر می‌کنه. - لوپوس: یه بیماری خودایمنی که می‌تونه مفاصل، پوست و دیگر اعضای بدن رو تحت تاثیر قرار بده. - آرتریت پسوریازیس: این نوع با بیماری پوستی پسوریازیس همراهه و مفاصل رو درگیر می‌کنه. - اسپوندیلیت آنکیلوزان: بیماری‌ای که باعث التهاب در مفاصل ستون فقرات می‌شه.

علت بیماری روماتیسم چیست؟

علت دقیق بیماری روماتیسم هنوز مشخص نشده، اما تحقیقات نشون می‌ده که این بیماری نتیجه‌ی ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطیه. یعنی افرادی که به‌صورت ژنتیکی مستعد ابتلا به روماتیسم هستن، ممکنه به خاطر تحریکات محیطی مثل عفونت‌ها، استرس‌های شدید یا حتی سیگار کشیدن به این بیماری دچار بشن. سیستم ایمنی بدن در این افراد به اشتباه به بافت‌های سالم، به‌ویژه مفاصل، حمله می‌کنه و باعث التهاب و آسیب می‌شه. بعضی از عوامل هورمونی هم ممکنه نقش داشته باشن، چون زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شن، که نشون‌دهنده ارتباط احتمالی بین تغییرات هورمونی و فعال شدن بیماریه.

اگر درگیر زانودرد هستید فرم زیر را پر نمایید.

چه کسانی در معرض ابتلا به روماتیسم قرار دارند؟

روماتیسم می‌تونه هر کسی رو درگیر کنه، اما بعضی افراد بیشتر در خطر هستن. زنان نسبت به مردان بیشتر دچار روماتیسم می‌شن، به‌ویژه در سنین میانسالی. سابقه خانوادگی هم خیلی مهمه؛ اگه یکی از اعضای خانواده‌اتون روماتیسم داشته باشه، احتمال اینکه شما هم به این بیماری مبتلا بشید بیشتر میشه. عوامل محیطی مثل سیگار کشیدن و اضافه وزن هم می‌تونن خطر ابتلا به روماتیسم رو افزایش بدن. سیگار نه تنها سیستم ایمنی رو تحت تأثیر قرار می‌ده، بلکه می‌تونه علائم بیماری رو هم بدتر کنه. سبک زندگی بی‌تحرک و استرس‌های شدید هم ممکنه از دیگر عواملی باشن که احتمال ابتلا به روماتیسم رو بیشتر می‌کنن.

تشخیص بیماری روماتیسم چگونه انجام می‌شود؟

تشخیص بیماری روماتیسم معمولاً با ترکیبی از معاینه بالینی، آزمایش‌های خونی و تصویربرداری انجام می‌شه. پزشک اول با بررسی علائم شما، مثل درد و التهاب مفاصل، سابقه خانوادگی و شدت سفتی صبحگاهی بدن شروع می‌کنه. بعد برای تایید تشخیص، آزمایش‌های خونی مثل فاکتور روماتوئید (RF) و آنتی‌بادی ضد سیترولینیک (anti-CCP) رو انجام می‌ده، که به تشخیص کمک می‌کنه. این آزمایش‌ها نشون می‌دن که آیا التهاب وجود داره یا نه. همچنین برای بررسی آسیب به مفاصل و بافت‌های دیگه، ممکنه از تصویربرداری‌هایی مثل رادیوگرافی، MRI یا سونوگرافی استفاده بشه. این روش‌ها به پزشک کمک می‌کنن تا درست تشخیص بده و بهترین روش درمانی رو انتخاب کنه.

تاثیر روماتیسم بر بدن چگونه است؟

روماتیسم تأثیرات زیادی بر بدن داره و عمدتاً مفاصل رو درگیر می‌کنه، ولی ممکنه سایر اعضای بدن رو هم تحت تاثیر قرار بده. در مفاصل، روماتیسم باعث التهاب مزمن، درد، ورم و در نهایت تخریب بافت مفصلی می‌شه، که می‌تونه به ناتوانی حرکتی و کاهش کیفیت زندگی منجر بشه. همچنین، این بیماری ممکنه قلب، ریه‌ها، پوست و چشم‌ها رو هم تحت تأثیر قرار بده. مثلاً روماتیسم می‌تونه باعث التهاب پرده‌های قلب یا مشکلات ریوی بشه. علاوه بر این، کسایی که با روماتیسم زندگی می‌کنن اغلب دچار خستگی شدید، افسردگی و مشکلات خواب می‌شن. اگه درمان مناسبی صورت نگیره، این تأثیرات می‌تونن به مرور زمان شدیدتر بشن و به تخریب غیرقابل بازگشت بافت‌ها منجر بشن.

روش‌های درمان خانگی روماتیسم

روش‌های درمان خانگی روماتیسم می‌تونن به کاهش درد و التهاب و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کنن. یکی از این روش‌ها استفاده از کمپرس‌های گرم و سرد است که می‌تونه به کاهش درد و ورم مفاصل کمک کنه. کمپرس گرم باعث افزایش جریان خون و کاهش سفتی مفاصل می‌شه، در حالی که کمپرس سرد التهاب رو کاهش می‌ده. ورزش‌های سبک مثل پیاده‌روی، یوگا و شنا هم می‌تونن مفاصل رو تقویت کنن و از کاهش دامنه حرکتی جلوگیری کنن. تغذیه مناسب هم خیلی مهمه؛ غذاهای غنی از امگا-3 مثل ماهی سالمون و مغزها می‌تونن به کاهش التهاب کمک کنن. همچنین مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها مثل میوه‌ها و سبزیجات تازه می‌تونه از آسیب به سلول‌ها جلوگیری کنه.

درمان‌های دارویی

درمان دارویی روماتیسم به کنترل التهاب، درد و پیشگیری از آسیب بیشتر به مفاصل کمک می‌کنه. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل ایبوپروفن و ناپروکسن می‌تونن به کاهش درد و التهاب کمک کنن. همچنین داروهای تعدیل‌کننده‌ی بیماری (DMARDs) مثل متوترکسات می‌تونن به کند کردن پیشرفت بیماری کمک کنن. در موارد شدیدتر، ممکنه پزشک داروهای بیولوژیک رو تجویز کنه که بر روی سیستم ایمنی تأثیر می‌ذاره و التهاب رو کاهش می‌ده. 

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر شما یا کسی که می‌شناسید علائم روماتیسم رو دارید، مهمه که به پزشک مراجعه کنید. به‌ویژه اگر دچار درد مفاصل، سفتی صبحگاهی عضلات، خستگی شدید یا نشانه‌های غیرعادی دیگه هستید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر علائم شما به طور ناگهانی و بدون دلیل مشخصی بدتر شد، حتماً باید تحت بررسی قرار بگیرید.  —----------- تگ تایتل: روماتیسم چیست؟ علائم، علل و راه‌های درمانی موثر تگ دیسکریپشن: در این مقاله به بررسی روماتیسم (آرتریت روماتوئید)، تفاوت آن با آرتروز، علائم، علت‌ها و روش‌های درمان دارویی و خانگی این بیماری می‌پردازیم.

سوالات متداول

محصولات

بلاگ های مرتبط